از اشک‌های رویا افشار در پشت صحنه «اشک هور» تا بازنمایی یک قهرمان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی بهمن سبز، دومین رویداد «سینماتک انقلاب» با نمایش فیلم سینمایی «اشک هور» و با حضور مهدی جعفری کارگردان اثر و رضا ثامری بازیگر نقش شهید علی هاشمی، روز دوشنبه ۶ مرداد در سینما بهمن تهران برگزار شد.

مهدی جعفری در نشست پس از نمایش فیلم در پاسخ به این پرسش که چرا این فیلم در سالن‌های سینما به نمایش عمومی در نیامد گفت: قرار بود که از چهارم تیر امسال و همزمان با سالروز شهادت علی هاشمی، اکران عمومی این فیلم را به صورت ویژه آغاز کنیم اما به دلیل شرایط ویژه جنگ، نهایتاً تصمیم بر این شد که فیلم در اکران آنلاین و بعد از آن در تلویزیون به نمایش درآید که البته این شیوه از نمایش هم مخاطبان خودش را دارد و تا جایی که اطلاع دارم استقبال از آن خوب بوده است.

نویسنده و کارگردان «اشک‌هور» در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان کرد: این پروژه برای من یک تجربه متفاوت بود؛ چون از ابتدا تصمیم داشتیم تنها به بازنمایی قهرمانانه یک فرمانده بسنده نکنیم، بلکه یک انسان واقعی با تمام وجوه عاطفی، اعتقادی و خانوادگی علی هاشمی را به تصویر بکشیم. این سریال حاصل حدود دو سال تحقیق، نگارش و تولید است و بعد از پخش نسخه سینمایی حالا در مراحل نهایی آماده‌سازی برای پخش سریال قرار دارد. اگر مشکلی پیش نیاید، پایان شهریور ماه شاهد پخش سریال از تلویزیون خواهیم بود.

این مستندساز و کارگردان سینمایی در ادامه عنوان کرد: کار روی زندگی شهید هاشمی، تنها یک پروژه حرفه‌ای برای من نبود؛ من با او زندگی کردم، در دل روایت‌ها غرق شدم و به نوعی خودم را در جایگاه کسی قرار دادم که باید از دل این زندگی، یک روایت صادقانه، انسانی و در عین حال دراماتیک بیرون بکشد.

هم‌محله‌ای علی هاشمی بودم

جعفری درباره نحوه شکل‌گیری ارتباط خود با خانواده شهید نیز گفت: من نه تنها همشهری شهید علی هاشمی که هم محله‌ای آنها هم بوده‌ایم. منزل پدری‌ام نزدیک خانه ایشان بوده و سال‌ها نام او را شنیده بودم اما آشنایی متمرکزم با زندگی او از حدود هفت یا هشت سال پیش آغاز شد، زمانی که مستندی درباره شناسایی ژنتیکی شهدای گمنام می‌ساختم. در آن مستند، به فرآیند شناسایی پیکر شهید علی هاشمی نیز پرداخته شد و برایم بسیار جذاب بود.

وی با اشاره به اینکه نقطه قوت اثر، تمرکز آن بر برهه‌ای کمتر روایت‌شده است، بیان کرد: ۲۲ سال طول کشید تا سرنوشت پیکر شهید علی هاشمی مشخص شود. ما تصمیم گرفتیم به‌جای بازسازی مرسوم دوران دفاع مقدس، همین بازه تاریخی مبهم را محور روایت قرار دهیم. این بخش از زندگی شهید، به‌تنهایی یک درام انسانی و تاریخی قدرتمند است.

جعفری با اشاره به روند طولانی‌مدت تحقیق و نگارش تصریح کرد: کار ساخت این مجموعه از سال ۱۴۰۰ آغاز شد. ابتدا مستند ساخته شد، سپس نگارش فیلمنامه سریال با همکاری نویسندگان دیگر ادامه یافت. این یک کار ساده نبود چرا که روایتی دقیق، منسجم و در عین حال تاثیرگذار از زندگی شهیدی همچون علی هاشمی، نیازمند تحقیق میدانی و شنیدن ده‌ها روایت خانوادگی، نظامی و مردمی است.

وی افزود: شهید علی هاشمی، قهرمان عرب‌های خوزستان بود. اگر پیکر او هیچ‌وقت شناسایی نمی‌شد، ممکن بود نامش هم به فراموشی سپرده شود. اما امروز او به یک نماد ملی و منطقه‌ای تبدیل شده و همین برای ما یک افتخار است.

رویا افشار پشت صحنه گریه می‌کرد

مهدی جعفری در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به بازی رویا افشار در نقش مادر شهید علی هاشمی گفت: خانم افشار از نظر فیزیکی، چهره و ظاهر بازیگر نقش مادر خیلی به تصویر مستند شبیه نبود و از این جهت که نقش در کلیت سریال کوتاه بود فکر می‌کردیم که خودشان هم این نقش را قبول نکند اما زمانی که فیلمنامه را کامل خواندند، وسوسه شدند و به پروژه پیوستند. به نظر من، فیلم حیات خودش را مدیون بازی‌های خوب، به‌ویژه بازی خانم افشار است. سریال از ریتم یکنواخت و واقع‌گرایانه‌ای برخوردار است که در بسیاری از صحنه‌ها، مخاطب اصلاً متوجه نمی‌شود که بازیگران در حال بازی هستند.

این کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به اتفاقات پشت صحنه فیلم بیان کرد: خانم افشار خیلی در نقش مادر شهید علی هاشمی فرو رفته بودم و لحظاتی در پشت صحنه می‌دیدم که تاثر خودش را از سکانس‌های فیلم ادامه می‌داد و همچنان اشک می‌ریخت؛ یک جورهایی با این مادر شهید زندگی می‌کرد نه اینکه بخواهد این نقش را بازی کند. خانم افشار، سواد، تجربه و توان اجرای یک بازی تکنیکی را داشت اما بیش از آنکه بخواهند اینجا تکنیک بازیگری به خرج بدهند، با این کاراکتر همذات‌پنداری کردند.

این کارگردان در مورد بازی رضا ثامری به عنوان بازیگر نقش شهید هاشمی گفت: در این پروژه، بازیگران سعی می‌کردند با کاراکترها ارتباط عمیق انسانی برقرار کنند. رضا ثامری و سایر بچه‌ها واقعاً تلاش کردند تا به نقش‌ها نزدیک شوند و با این نقش‌ها زندگی کردند. انتخاب رضا برای این نقش، در ابتدا ریسک محسوب می‌شد اما از نظر من این ریسک جواب داد. انتخاب او بیشتر بر اساس شهود و حس شخصی بود. ما فقط چند تصویر محدود از شهید هاشمی در اختیار داشتیم اما وقتی صحبت دوستان و خانواده ایشان را شنیدم، احساس کردم که هم به لحاظ روحی و هم به لحاظ بازی، رضا می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. بعدها خانواده و بستگان شهید نیز تأیید کردند که شباهت‌ها و قرابت زیادی میان او و شخصیت واقعی شهید هاشمی وجود دارد.

برای بازی در نقش شهید هاشمی، عقب نشینی نکردم

رضا ثامری بازیگر نقش شهید علی هاشمی از جمله حاضران این نشست بود و بیان کرد: برای اجرای نقش شهید علی هاشمی، یک سری کارها خارج از محدوده فیلمنامه داشتم تا بتوانم به این کاراکتر نزدیک شوم. با همرزمان و نزدیکان شهید نشست داشتم، عکس‌ها و مستندات موجود را بررسی کردم و کتاب‌هایی درباره ایشان خواندم. در کنار تحلیل فیلمنامه، سعی کردم به روحیات، باورها و روابط میان شخصیت‌ها و خانواده شهید نزدیک شوم. تلاش من این بود که به شخصیت واقعی شهید علی هاشمی نزدیک شوم و حس او را منتقل کنم. همان‌طور که علی هاشمی تا پایان جنگ عقب‌نشینی نکرد، من هم تا پایان کار از تلاش دست نکشیدم.

وی در پایان ضمن قدردانی از دیگر بازیگران فیلم تصریح کرد: رویا افشار بازیگر نقش مادر شهید، تاثیر عمیقی در کیفیت اثر داشت. شخصاً بسیار از ایشان یاد گرفتم. بازی‌های احساسی، توانایی استفاده از نگاه و قدرت انتقال عواطف این بازیگر باعث شد بسیاری از صحنه‌ها جان بگیرند. خانم افشار نه‌تنها بازیگری حرفه‌ای هستند، بلکه با آرامش و درک نقش، بازیگر مقابل خود را به عمق نقش نزدیک می‌کنند.

در انتهای این نشست، مهدی جعفری کارگردان و رضا ثامری به سوالات دانش آموزان و دانشجویان حاضر پاسخ دادند.