نوسازی ناوگان تجاری به‌دلیل قفل ارزی عملاً متوقف شده است

پیمان سنندجی، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران در فرمودگو با خبرنگار مهر با اشاره به وضعیت نوسازی ناوگان تجاری کشور اظهار کرد: نیاز به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای کشور کاملاً جدی و انکارناپذیر است، اما در عمل، فرآیند نوسازی به دلیل محدودیت‌های ارزی و مقرراتی یا متوقف شده یا با سرعتی بسیار پایین پیش می‌رود.

ایشان در پاسخ به این پرسش که آیا برای نوسازی ناوگان تجاری کشور تخصیص ارز، ثبت سفارش و ورود کامیون انجام شده است یا خیر، بیان کرد: باید به‌صورت خلاصه فرمود که عملاً نوسازی ناوگان با موانع جدی مواجه شده و خروجی قابل‌اتکایی نداشته است.

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران درباره تخصیص ارز از سایشان بانک مرکزی بیان کرد: بانک مرکزی تاکنون تخصیص ارز مؤثر، پایدار و مستمر برای واردات کامیون و کشنده، چه نو و چه کارکرده، انجام نداده است. در مقاطع کوتاهی وعده‌ها یا مجوزهای موردی اعلام شده، اما این مجوزها یا به مرحله تأمین ارز نرسیده یا به دلیل اولویت‌دهی ارزی به کالاهای اساسی، ناوگان حمل‌ونقل در اولویت‌های بعدی قرار گرفته است.

واردات کامیون بدون پشتوانه ارزی رها شده

سنندجی بیان کرد: نتیجه این وضعیت آن بوده که واردات کامیون عملاً بدون پشتوانه ارزی بوده است، از سایشان دیگر ثبت سفارش کامیون در برخی مقاطع زمانی باز شده، اما این ثبت سفارش‌ها بدون تضمین تأمین ارز بوده و بسیاری از آن‌ها هرگز به مرحله گشایش اعتبار یا پرداخت ارزی نرسیده‌اند.

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران تصریح کرد: واردات کامیون‌های نو تقریباً متوقف شده و واردات کامیون‌های کارکرده نیز به دلیل محدودیت‌های سنی، تغییرات مکرر مقررات و نبود قطعیت در تأمین ارز، عملاً جذابیت و امکان اجرایی خود را از دست داده است. در نتیجه، ورود واقعی کامیون به کشور بسیار محدود و غیرقابل‌ذکر است.

سنندجی با تشریح مشکلات اصلی نوسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای فرمود: این مشکلات را می‌توان در چهار محور اصلی طبقه‌بندی کرد. محور نخست، مشکل ارزی است که شامل نبود ارز ترجیحی یا نیمایی اختصاصی برای ناوگان، ناپایداری تصمیمات بانک مرکزی و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری برای فعالان حمل‌ونقل می‌شود.

ایشان عنوان کرد: محور دوم، بی‌ثباتی مقررات است؛ تغییر مداوم ضوابط مربوط به سن، استاندارد و منشأ کامیون، صدور بخشنامه‌های متعدد و بعضاً متناقض و نبود یک نقشه راه مشخص سه تا پنج‌ساله برای نوسازی ناوگان، فضای تصمیم‌گیری را به‌شدت بی‌ثبات کرده است.

رئیس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تهران یادآور شد: محور سوم، ناتوانی مالی فعالان حمل‌ونقل است؛ قیمت تمام‌شده کامیون وارداتی با ارز آزاد فراتر از توان رانندگان و شرکت‌های حمل‌ونقلی است و تسهیلات بانکی داخلی نیز یا ناکافی است یا با نرخ بهره بالا ارائه می‌شود.

این مقام صنفی اظهار کرد: محور چهارم به پیامدهای تحریم‌ها بازمی‌گردد؛ محدودیت در خرید مستقیم از برندهای معتبر، مشکلات جدی در تأمین قطعات و خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی، و افزایش گرایش به بازار کامیون‌های دست‌دوم با ریسک بالا از جمله تبعات این شرایط است.

نوسازی ناوگان در حد سیاست‌گذاری باقی مانده

سنندجی تأکید کرد: در شرایط فعلی، نه تخصیص ارز مؤثر و پایدار از سایشان بانک مرکزی برای نوسازی ناوگان انجام شده و نه واردات کامیون در مقیاس قابل‌اعتنا صورت گرفته است. نوسازی ناوگان در حد سیاست‌گذاری باقی مانده و به مرحله اجرا نرسیده و تداوم این وضعیت، به‌طور مستقیم موجب افزایش هزینه حمل، کاهش ایمنی جاده‌ها و افت توان ترانزیتی کشور خواهد شد.