بیماری آتلکتازی | علل بروز بیماری آتلکتازی | نحوه درمان بیماری آتلکتازی
بیماری آتلکتازی
آتلکتازی عبارت است از جمع شدن یک قسمت از یا تمامی یک ریه. این وضعیت باعث عدم جذب اکسیژن به مقدار کافی از ریه می‌شود. دیدن آتلکتازی در رادیوگرافی قفسه سینه شایع است.
آتلکتازی یکی از شایع ترین عوارض تنفسی بعد از عمل جراحی است. این وضعیت یکی از عارضه های احتمالی سایر مشکلات تنفسی از جمله فیبروز کیستیک، تومورهای ریوی، ترومای قفسه سینه، ادم ریوی و نارسایی تنفسی است. آتلکتازی می تواند تنفس را دشوار کند؛ درمان به علت و شدت این وضعیت بستگی دارد.
علل بروز آتلکتازی
– انسداد مجراهاي هوايي كوچك يا بزرگ ريه توسط ترشحات یا جسم خارجی
– ترشحات مخاطي غليظ در اثر عفونت يا يك بيماري ديگر مثل فيبروزكيستيك
– وجود تومور در داخل مجراي هوايي
– وجود تومور يا رگهاي خوني خارج از مجراي هوايي به نحوي كه روي مجراي هوايي فشار وارد بياورند
– استنشاق جسم خارجي، مثل اسباب‌بازي‌هاي كوچك يا بادام كوهي (پسته شام)
– جراحي طولاني مدت قفسة سينه يا شكم تحت بيهوشي عمومي
– صدمه به قفسة سينه يا شكستگي دنده‌ها
– زخم نافذ
-بزرگ شدن گره‌هاي لنفاوي
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به آتلکتازی
عواملی که احتمال ابتلا به این وضعیت را بیشتر می کنند عبارتند از:
•سن بالاتر
•هر شرایطی که بلع را دشوار می کند
•فعالیت کم در رختخواب
•بیماری های ریوی مانند آسم، COPD، برونشکتازی یا فیبروز کیستیک
•جراحی های اخیر شکم یا قفسه سینه
•بیهوشی عمومی اخیر
•ضعف عضلات تنفسی به دلیل دیستروفی عضلانی، آسیب نخاعی یا وضعیت عصبی عضلانی دیگر
•داروهایی که ممکن است باعث تنفس کم عمق شوند
•درد یا جراحتی که ممکن است باعث سرفه یا تنفس کم عمق شود از جمله درد معده یا شکستگی دنده
•سیگار کشیدن
علايم و نشانه های آتلکتازی
ممکن است در صورتی که قسمت کوچکی از ریه یا مجاری تنفسی تحت تاثیر قرار بگیرند، آتلکتازی منجر به ایجاد علائم مشخصی و واضحی نشود.
برای اینکه بیمار تحت فشار نباشد میتوانید از تزریق سرم در منزل استفاده کنید.
با این حال هنگامی که این بیماری قسمت قابل توجهی از ریه یا مجاری تنفسی را تحت تاثیر قرار دهد، سبب ایجاد علائمی می گردد.
علائم شایع آتلکتازی عبارتند از:
تنفس سطحی یا کم عمق
سرفه
خس خس سینه یا مشکل در تنفس
تب
کاهش صدای تنفس یا قطع آن
تنفس صد دار
ایجاد مخاط یا خلط اضافی
کاهش انبساط قفسه سینه در هنگام دم
عوارض بیماری آتلکتازی
آتلکتازی به شرط محدود بودن، به ویژه در بزرگسالان، معمولاً قابل درمان است. عوارض زیر ممکن است ناشی از این وضعیت باشد:
• کمبود اکسیژن خون (هیپوکسمی):
آتلکتازی باعث می شود اکسیژن به آلوئول ها کمتر برسد.
• ذات الریه:
خطر ابتلا به پنومونی تا زمان از بین رفتن آتلکتازی ادامه می یابد. مخاط در این وضعیت ممکن است منجر به عفونت شود.
• نارسایی تنفسی:
از دست دادن یک لوب یا کل ریه به ویژه در نوزاد یا شخصی که مبتلا به بیماری ریوی است، می تواند تهدید کننده حیات باشد.
پیشگیری از بیماری آتلکتازی
۱.وادار كردن به سرفه و تنفس عميق هر ۲-۱ ساعت پس از عمل جراحي كه حين آن از بيهوشي عمومي استفاده شده است. همچنين حتي‌الامكان بيمار بايد در تخت جابجا شود و تغيير وضعيت دهد.
۲.به هنگام بيماري ريوي، يا پس از عمل جراحي، مايعات بايد بيشتر مصرف شوند، چه به صورت خوراكي و چه به صورت تزريقي. به اين ترتيب ترشحات ريه رقيق‌تر و نرم‌تر خواهند شد.
۳.اشياي كوچكي كه احتمال دارد بچه‌هاي كوچك آنها را استنشاق كنند از دسترسي آنها دور نگه داريد.
نحوه تشخیص آتلکتازی
معاینه پزشک و پرتو نگاری ساده قفسه سینه ممکن است تمام موارد لازم برای تشخیص این شرایط باشد. با این وجود، آزمایش های دیگری نیز ممکن است برای تأیید تشخیص یا تعیین نوع یا شدت آتلکتازی انجام شود. آن ها دربرگیرنده موارد زیر هستند:
پالس اکسی متری:
این آزمایش ساده از یک دستگاه کوچک قرار داده شده در یکی از انگشتان دست برای اندازه گیری میزان اکسیژن خون استفاده می کند و به تعیین شدت کمک می کند.
سی تی اسکن:
از آنجا که سی تی اسکن یک شیوه حساس تری نسبت به اشعه ایکس معمول است، ممکن است برخی مواقع به تشخیص بهتر علت و گونه آتلکتازی کمک کند.
برونکوسکوپی:
به پزشک اجازه داده می شود تا علت انسداد را در یابد. این روش همچنین ممکن است برای درمان نیز استفاده شود.
سونوگرافی از قفسه سینه:
این آزمایش غیر تهاجمی می تواند به تفاوت بین آتلکتازی، ادم ریوی و پلورال افیوژن کمک کند.
درمان آتلکتازی
داروها
– آنتي‌بيوتيك براي مبارزه با عفونت، كه به طور اجتناب‌ناپذير همراه با آتلكتازي رخ خواهد داد.
– داروهاي ضد درد براي رفع درد خفيف.
– از مصرف داروهاي خواب آور پرهيز كنيد. ممكن است آنها باعث عود آتلكتازي شوند.
فعاليت
به محض روبه بهبود گذاشتن علايم، فعاليت‌هاي عادي خود را از سر گيريد.
رژيم غذايي هيچ رژيم غذايي خاصي توصيه نمي‌شود، اما حداقل ۸ ليوان آب يا ساير مايعات در شبانه‌روز بنوشيد تا ترشحات ريه رقيق و نرم شود.
نظرات
0 دیدگاه