مقایسه شیرپوینت (SharePoint) با نرم افزار BPMSتیناک

در چند سال گذشته، با پیدایش و توسعه نرم افزارهای مدیریت فرآیند و توسعه پویای سیستم های اطلاعاتی موضوع ارزیابی و مقایسه آنان نیز از اهمیت خاصی برخوردار گردیده است.

استفاده کنندگان و کسانی که به دنبال انتخاب این محصولات در دنیای نرم افزار هستند همواره علاقمند آشنایی بیشتر با امکانات و نقاط قوت و ضعف آنان هستند.

به عنوان مثال مقایسه BPMSهای مختلف از لحاظ امکانات، محصولات خارجی و ایرانی، محصولات متن باز، مقایسه سیستم سازها و BPMSها، مقایسه نرم افزارBPMS و نرم افزارهای ERP همگی جزء موضوعات جذاب و پرمخاطب در این زمینه هستند.

در این بین نرم افزار شیرپوینت که از محصولات شرکت مایکروسافت می‌باشد نیز همواره به عنوان یکی از نرم افزارهای مورد مقایسه در این دسته بندی قرار گرفته است. در این مقاله ما سعی میکنیم به مقایسه شیرپوینت با محصول BPMS (سیستم ساز) شرکت تیناک و بررسی نقاط قوت و ضعف این محصولات نسبت به یکدیگر بپردازیم.

بطور طبیعی قبل از اقدام به مقایسه محصولات، باید آشنایی نسبی با آنها داشته باشیم تا اصولا بدانیم آیا این دو محصول با هم قابل مقایسه هستند یا خیر. چون اصولا این که یک محصول برای چه هدفی طراحی گردیده و چه جایگاهی را در بین مخاطبین و مشتریان به دست آورده از اهمیت خاصی برخوردار است.

در اینجا ابتدا به معرفی مختصری از پیدایش، تکامل و اهداف مورد نظر از محصول شیرپوینت می‌پردازیم.

آشنایی با شیرپوینت (SharePoint)

تاریخچه

شیرپوینت محصول شرکت مایکروسافت می‌باشد که اولین نسخه آن در سال ۲۰۰۱ وارد بازار گردیده است. اولین قدم در راه شناخت این محصول خود نامگذاری استفاده شده برای آن میباشد که به معنای نقطه اشتراک می‌باشد.

همانطور که از عنوان محصول مشخص هست شرکت مایکروسافت شیرپوینت را به عنوان یک پورتال سازمانی با هدف ایجاد تعامل و خصوصا ارتباط پذیری سایر محصولات مایکروسافت ارائه نموده است. این موضوع از اولین نسخه های شیرپوینت که در طول ۲۰ سال گذشته با تغییرات زیادی نیز همراه بوده است، همواره به عنوان شاکله اصلی طراحی معماری این نرم افزار لحاظ گردیده است.

ارتباط با مجموعه آفیس

در اولین نسخ ارائه شده شیرپوینت موضوع طراحی پورتال سازمانی با اهداف طراحی سایت، مدیریت محتوا و جستجوی هوشمند مد نظر بوده است.

اما این محصول در نسخه های بعدی خود به سرعت موضوع ارتباط پذیری و تعامل سازی سایر محصولات مایکروسافت خصوصا خانواده آفیس را تقویت نموده و در نسخه های ۲۰۰۷ به بعد ارتباط پذیری با محصولات آفیس آغاز و از سال ۲۰۱۲ به بعد با ارائه Office 365 به اوج خود رسیده است.

بنابراین یکی از مهمترین ویژگی‌های محصول شیرپوینت امکان ایجاد تعامل، استفاده تحت وب و اشتراک گذاری فایلهای خانواده آفیس میباشد که جزء سرویس‌های بسیار مهم شیرپوینت محسوب می‌گردد.

ارتباط با سایر محصولات مایکروسافت

البته مایکروسافت این رویه را حفظ و تقویت نموده است و عملا تمامی محصولات دیگر مایکروسافت عملا ارتباط پذیری بالایی با شیرپوینت ایجاد نموده که به عنوان مثال می‌توان به محصولاتی نظیر Project Server, Exchange, Microsoft Dynamics CRM, One Drive, Power BI, Yammer و … اشاره نمود.

جایگاه شیرپوینت در معماری سازمانی

اما نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد جایگاه سازی محصول شیرپوینت در ساختار معماری نرم افزارهای سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌باشد.

قطعا علیرغم اینکه شیرپوینت از اولین نسخ خود امکانات متعددی را برای طراحی سایت‌های عملیاتی در نظر گرفته بود، نمی‌توان آن را به تنهایی یک CMS موفق قلمداد کرد. زیرا امکانات وسیع آن و همچنین وابستگی شدید به سایر محصولات خانواده مایکروسافت، آن را از رده یک CMS ارزان قیمت و سبک خارج می‌سازد و بنابراین از این لحاظ رتبه بالایی کسب نخواهد کرد.

اما به عنوان یک پورتال درون سازمانی برای مجموعه هایی که از سایر محصولات مایکروسافت استفاده می‌نمایند قطعا یک محصول ویژه و پرامکانات محسوب می‌شود.

از سوی دیگر هزینه های اجرایی نمودن شیرپوینت در خارج از کشور هزینه های قابل توجهی است که به هر ترتیب این موضوع برای شرکت‌ها و سازمان‌های ایرانی که هزینه لایسنس پرداخت نمی‌نمایند موضوع مهمی تلقی نمی‌شود. هر چند که شرکت‌هایی که اقدام به فارسی سازی و اضافه نمودن امکانات تقویم شمسی به شیرپوینت می‌نمایند بعضا هزینه های قابل توجهی برای این موضوع دریافت می‌نمایند.

سطح دانش مورد نیاز

از لحاظ سطح دانش لازم برای راه اندازی، عملیاتی نمودن و نگهداشت شیرپوینت باید اذعان کرد که این محصول، جزء محصولات با نصب ساده و سلیس قرار نمی‌گیرد و بعضا دانش قابل توجهی برای پیکربندی و ارتباط پذیری آن با سایر سرورهای مورد نیاز مانند Windows Server و Office 360 و … نیاز می‌باشد تا جائیکه دانش راه اندازی آن زمینه مناسبی برای ارائه خدمات مشاوره با هزینه‌های قابل توجه گردیده است.

موضوع مدیریت محتوا و یکپارچگی از محصولات محبوب خانواده مایکروسافت مانند Word, Excel و MSP جزء بزرگترین مزایای شیرپوینت برای یک سازمان محسوب می‌گردد.

مدلسازی اطلاعات و فرآیندهای سازمانی

شیرپوینت در زمینه پشتیبانی از داده های سازمانی و مدلسازی فرمهای اطلاعاتی امکاناتی را فراهم آورده است و در طول سالیان حیات خود از محصولات مختلفی مانند InfoPath, SharePoint Designer و در سالیان اخیر سرویس‌های آنلاین Power

Apps برای توسعه آن استفاده می‌نماید. اما به نظر نمی‌رسد این بخش مانند سایر امکانات مجموعه آفیس توانسته باشد مخاطبین خود را راضی کرده باشد و معمولا مسائل مختلفی در این توسعه دست به گریبان توسعه دهندگان بوده است.

البته شیرپوینت ابزارهای بسیاری را برای توسعه محصولات با استفاده از امکانات برنامه نویسی و API فراهم می آورد که استفاده از آنها در محیط‌های حرفه ای مانند Visual Studio امکان پذیر است. اما قاعدتا زمانی که ما به سمت کدنویسی در لایه های زیرین معماری شیرپوینت روی آوریم، سادگی طراحی از بین رفته و عملا یک تیم حرفه ای با قابلیت‌های مناسب و شناخت دقیق از امکانات قابلیت بهره برداری از آن را خواهند داشت.

در زمینه موضوع مدیریت جریان کار و خصوصا در سال‌های اخیر پشتیبانی از BPMN2 به نظر نمی‌رسد شرکت مایکروسافت هنوز برنامه جدی برای پشتیبانی از این استاندارد داشته باشد. البته همین موضوع انگیزه زیادی برای شرکت‌های ارائه کننده BPMS در دنیا بوده است تا محصولات خود را به نوعی با شیرپوینت سازگار نموده و WebPartهای تعاملی برای ارتباط با آن ایجاد نمایند.

بنابراین با توجه به مسائلی که ذکر شد به نظر می‌رسد محصول شیرپوینت در بیست سال گذشته به عنوان محصول کلیدی و اصلی شرکت مایکروسافت در ورود به دنیای پورتال‌های سازمانی، ایجاد ارتباط قوی بین محصولات مختلف خود، اشتراک پذیری و ارتقاء سطح عملکرد خانواده آفیس از محصولاتی تک کاربره به محصولات سازمانی و نهایتا اجتماعی سازی و ارتباط پذیری انواع محصولات خود می‌باشد.

نتیجه گیری و مقایسه

حال با این اوصاف شاید مقایسه این محصول با محصولاتی مانند BPMSها و یا سیستم سازها که معمولا بر موضوع مدیریت فرآیندهای سازمانی و یا توسعه سیستم های اطلاعاتی تمرکز دارند کار ساده ای نباشد.

زیرا شیرپونت محصولی است که فارغ از سایر محصولات مایکروسافت عملا یک سایت ساز با کاربرد کاملا درون سازمانی است. اما یکپارچگی آن با سایر محصولات مایکروسافت عملا مهمترین برگ برنده و مزیت آن محسوب می‌شود و اتفاقا به دلیل خلائی که در زمینه مدیریت کامل و بروز فرآیندهای سازمانی دارد منشا ارتباط پذیری ویژه ای با سایر محصولات این حوزه گردیده است.

اما در سوی دیگر محصولات مدیریت فرآیند و سیستم ساز بر نقاط توسعه فرآیندها و مدلسازی سامانه­ها تمرکز و تاکید دارند. بنابراین شاید در این مقوله به جای مقایسه، موضوع یکپارچگی و تعامل پذیری بین این محصولات گزینه­های مناسب تری باشند.

نهایتا برای این که بتوان دید کلی نسبت به برخی امکانات قابل مقایسه این ۲ محصول داشت، جدول ذیل ارائه گردیده است.

ردیف	شرح امکان	BPMS (سیستم­ساز) تیناک	شیرپوینت
	طراح گرافیک فرآیند BPMN2	بله	خیر
	قابلیت طراحی موجودیتهای اطلاعاتی	بله	بله (در قالب لیستهای اطلاعاتی)
	قابلیت طراحی فرم و واسط کاربری	بله	با استفاده از ابزار InfoPath و اخیرا Power Apps
	یکپارچگی با محصولات مایکروسافت	بعضا	کامل
	طراحی گزارشهای کاربردی	بله	بصورت محدود و نهایتا یکپارچگی با گزارش ساز Sql Server
	طراحی سایت با امکانات HTML نویسی	نسبتا	کامل
	سادگی طراحی	کامل	نسبی
	سادگی نصب و راه اندازی	کامل	خیر
	پشتیبانی از زبان فارسی و تقویم شمسی	کامل	با نصب فارسی ساز
	پشتیبانی از امکانات مدیریت محتوا	نسبی	کامل
	جستجوهای پیشرفته متنی	نسبی	کامل
	وجود محصولات آماده (مانند حوزه اداری، پرسنلی، مالی و …)	بله	خیر (مگر اینکه یک شرکت خاص محصولاتی را توسعه داده باشد.)

• با این ظروف عازم ناکجا آباد شو و به آن برس
• با این کسب و کار رویاهایت محقق می شود