گفتاردرمانی

گفتاردرمانی

گفتاردرمان کیست

گفتاردرمان که به اختصار به آن SLP یا آسیب شناس گفتار و زبان گفته میشود از رشته های علوم پزشکی میباشد که وظیفه های زیادی را برای زبان و دهان و بلع بر عهده دارد. این متخصصان که در دانشگاه های علوم پزشکی تمامی دروس خود را گذرانده اند برای این امر تخصص دیده اند بنابراین وظیفه های درمان صوت و بلع و صدا را بر عهده دارند.متخصصین گفتار درمان درمان اختلالات در گفتار، زبان و بلع میباشند. این روش ها توسط یک پاتولوژیست گفتار درمان ارائه می شود، که همچنین به آن آسیب شناس گفتار زبان می گویند. گفتاردرمانی به استفاده مناسب از صدا و استفاده مناسب از ماهیچه ها برای تولید صداهای مناسب کمک کننده هستند. این به افراد کمک می کند مطالب را درک کنند و بیان کنند. متخصصین گفتاردرمانی همچنین به افراد کمک می کند بعد از سکته مغزی یا آسیب مغزی، بلع خود را تقویت کنند.

گفتاردرمانی چیست

مشکلات گفتاری و زبانی به مشکلاتی در ایجاد صدا گفته می شود. اختلالات گفتاری و زبانی عبارت است از:

  • مشکلات مفصلی: این اختلالات مشکلاتی در تولید صدا در هجاها یا بیان کلمات به اشتباه است تا مقداری که شنوندگان نمیتوانند کلمات گفته شده را متوجه بشوند.
  • مشکلات روان بودن: این اختلال شامل مشکلاتی مانند اختلال لکنت زبان است که در آن تولید مکالمه با توقف غیرمعمول، تکرار هجا یا کلمات جزئی یا بیشتر شدن صداها و هجا بسته میشود.

گفتار درمانی کودکان چیست

گفتار درمانی فایده های زیادی برای کودکانی با مشکلات گفتار و زبان دارد، از جمله:

  • افزایش ارتباطات به روشی که کودکان دارای اختلال بتوانند افکار و احساسات خود را بتوانند بیان کنند.
  • کودکان را توانمند می سازد تا به درستی صحبت کنند تا دیگر افراد متوجه شوند چه می گویند.
  • کودکان را برای ورود به مدرسه آماده می کنند تا بتوانند در یادگیری از دیگر کودکان عقب ماندگی نداشته باشند.
  • کیفیت صدا را بهتر میکند
  • باعث بهبود عزت نفس در کودکان میشود

مراکز گفتاردرمانی

مراکز زیادی میباشند که تحت نظر سازمان نظام پزشکی به ارائه ی خدمات گفتاردرمانی میپردازند. در سطح شهر تهران و کلیه ی شهرهای ایران مراکز تحت نظر سازمان نظام پزشکی خدمات گفتاردرمانی را ارائه میدهند. داشتن ویژگی هایی مثل فارغ التحصیل دانشگاه های علوم پزشکی و داشتن تجارب خوب در زمینه های تخصصی گفتاردرمانی از ویژگی های مراکز خوب گفتاردرمانی میباشند که بیماران زیادی میتوانند از خدمات آن استفاده نمایند.

دلایل اختلالات گفتاری

مشکلات گفتاری و زبانی بنا به دلایل گوناگونی می‌توانند ایجاد شود، بر اساس تحقیقات صورت گرفته ۸ درصد کودکان ۳ تا ۱۷ سال مبتلا به اختلالات ارتباطی بوده‌اند. بعضی دیگر از بزرگسالان نیز دچار مشکلاتی در گفتارو زبان هستند. بعضی دیگر از بیشترین دلایلی که می‌توانند منجر به اختلالات گفتاری شود عبارتند از:

  • آسیب های وارد شده به مغز
  • مشکلاتی مانند فلح عضلات
  • اختلالات ساختاری
  • اختلالات رشدی

پاتولوژیست گفتار درمان و زبان افرادی هستند که به جهت ارزیابی و درمان مشکلات گفتاری زبانی و بلع آموزش دیده‌اند و قادرند با ارزیابی اختلالات اولیه به درمان و پشتیبانی افرادی که دچار بیماری های گفتاری هستند بپردازند.

مراحل گفتار درمانی

در ابتدا بیمار تحت ارزیابی اولیه قرار می‌گیرد، با شناخت مشکلاتی که سبب مشکلات گفتاری شده است، ادامه‌ی مراحل گفتاردرمانی در کودکان و بزرگسالان ممکن است تفاوت داشته باشد که در ادامه مطلب به بررسی آن می پردازیم.

گفتاردرمانی در کودکان

در کودکان جلسات گفتار درمانی گاهی زمان ها به صورت جلسات درسی برگزار می‌شود، تمرینات و فعالیت‌هایی که در این جلسات برای کودکان عرضه می‌شود عبارتند از:

  • تمرینات مرتبط با صحبت کردن: درطی این تمرین طی مدت جلسات گفتاردرمانی، درمان با بهره گرفتن از تصاویر، کتاب‌های گفتاردرمانی و دیگر اشیاء مورد نیاز به کودک کمک می‌شود تا تلفظ درست کلمات را بیاموزد و با تکرار این تمرینات مهارت‌های کلامی کودک بهبود پیدا کند.
  • تمرینات دیگر: شامل تمرینات در زبان، لب ها، فک به همراه تمرینات ماساژ عضلات دخیل درصورت برای کمک به بهبود عملکرد عضلات اطراف دهان می‌باشد که می‌تواند دربهبود مهارت‌های ارتباطی آنان مفید واقع شود.
  • ارائه ی تمرینات مربوط به بیان کلمات: درطی این روش در حین بازی های درمانی روش صحیح ایجاد صداها و هجاها به کودک نمایش داده می‌شود.
  • بلع و تغذیه: کمک به کودکانی و بیمارانی که دچار اختلالاتی در بلعیدن و خوردن و جویدن هستند با استفاده از تمریناتی به جهت کمک به بهبود عملکرد ماهیچه‌های دهان و بهود شناخت کودک جهت بهبود توانایی جویدن و بلع.

در پایان هر جلسه درمانی در گفتاردرمانی، گفتاردرمان معمولا با ارائه ی تمریناتی در منزل به پیشرفت سریع تر کودک و درمان بهتر آن کمک میکند.

گفتاردرمانی در بزرگسالان

گفتاردرمانی دارای حیطه های مختلف کودک و بزرگسال میباشد و در حیطه های بزرگسالان نیز دارای خدمات متنوعی میباشد. بیماران مختلفی میباشند که در بزرگسالی نیازمند دریافت خدمات گفتاردرمانی میباشند. افرادی که سکته مغزی کرده اند و دچار مشکلاتی در صحبت کردن و بلع میشوند اولین روش درمانی بعد از پایدار شدن شرایط جسمی گفتاردرمانی میباشد تا بیمار بتواند هرچه زودتر توانایی های گفتاری و بلع خود را بازیابد. بیمارانی که دچار ضایعه های مغزی شده اند و در تکلم و یا بلع خود دچار مشکلاتی شده اند، افرادی که حنجره ی خود را عمل نموده اند و دارای مشکلاتی در تارهای صوتی خود هستند همگی از خدمات گفتاردرمانی در بزرگسالان استفاده میکنند که میتواند باعث جلوگیری از بسیاری از مشکلات خود شوند. در این مقاله به اختصار به بعضی از آن ها اشاره میکنیم.

سکته مغزی:

بیمارانی که دچار سکته مغزی میوشند در بعضی از موارد در صحبت کردن و بلع خود دچار مشکلاتی میشوند. این بیماران نمیتوانند غذا را به درستی قورت دهند و یا در صحبت کردن و بیان کردن کلمات یا درک آن ها دچار مشکلاتی میشوند. این بیماران میتوانند از خدمات گفتاردرمانی استفاده ی زیادی برند و بسیاری از مشکلات خود را کاهش دهند.

ضربه ها و تومور های مغزی:

ضربه ها و تومور ها میتوانند آسیب های زیادی را به بیمارن وارد ککند. در صورتی که این آسیببه بخش تکلم بیماران برسد میتواند تکلم آن ها را درگیر کند. بنابراین گفتاردرمانی در این افراد نیز بسیار میتواند در بهبود روند تکلم به آن ها کمک کننده باشد.

خلاصه:

گفتاردرمانی یکی از مهمترین بخش های پیراپزشکی میباشد که دارای خدمات گسترده ای در بخش های کودک و بزرگسال میباشد. این رشته جزو رشته های توانبخشی حساب نیشود که وظیفه ی زیادی را در بخش گفتار و صحبت کردن، بلع و غذا خوردن و صوت و نوع صحبت کردن دارند. این رشته برای بهبود صحبت کردن بسیار میتواند کمک کننده باشد. مراکز زیادی میباشند که زیر نظر سازمان نظام پزشکی به ارائه ی خدمات گفتاردرمانی میپردازند. گفتاردرمانی معمولا در کنار کاردرمانی میتواند خدمات بسیاری را برای بیماران فراهم نماید.