6 دسته از بازی‌ های مناسب برای کودکان دارای اختلال خواندن (دیسلکسی)

اختلال خواندن یا دیسلکسی (Dyslexia) نوعی اختلال یادگیری زبان‌شناختی است که بر توانایی فرد در خواندن، تشخیص واژگان، درک مطلب، و یادگیری املاء و تلفظ صحیح تأثیر می‌گذارد. کودکان مبتلا به دیسلکسی نیاز به بازی‌ها و فعالیت‌هایی دارند که به بهبود مهارت‌های زبانی، تشخیص حروف و کلمات، و افزایش توانایی درک مطلب کمک کنند.در کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی وارش تحت بهترین روش ها و بازی ها در جهت رفع کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری تحت نظارت تیمی ماهر و متعهد بکار بسته می شود. در ادامه این مقاله تعدادی از بازی‌های مناسب برای کودکان دارای اختلال خواندن معرفی شده است:

۱. بازی‌های چندحسی (Multisensory Games)

بازی‌های چندحسی به کودک کمک می‌کنند تا اطلاعات را از طریق چندین حس (دیداری، شنیداری، حرکتی) یاد بگیرد، که می‌تواند به بهبود توانایی‌های پردازش زبانی او کمک کند.برخی از این بازی ها عبارتند از:

• بازی با حروف مغناطیسی
  • شرح بازی: به کودک آموزش داده می شود تا کودک می‌تواند با استفاده از حروف مغناطیسی روی یک تخته، کلمات مختلفی بسازد. این بازی می‌تواند شامل چالش‌هایی باشد مانند ساختن کلمات جدید، پیدا کردن حروف خاص، یا ترتیب‌گذاری حروف به ترتیب الفبایی.
  • هدف: از این بازی انتظار می رود که باعث تقویت شناخت حروف و ترتیب آن‌ها برای کودک ودر ادامه باعث بهبود توانایی ترکیب حروف و تشکیل کلمات گردد.
• نوشتن با شن یا ماسه
  • شرح بازی: کودک تحت آموز های کاردرمانگر می‌تواند حروف و کلمات را با انگشت یا ابزارهای خاص روی شن یا ماسه بنویسد. این کار به کودک کمک می‌کند تا شکل حروف را از طریق لمس و حرکت به خاطر بسپارد.
  • هدف: ترسیم حروف در بهبود توانایی تشخیص و نوشتن حروف، تقویت حافظه حسی و بصری کدک مبتلا به اختلال خواندن موثر است.
• بازی با کارت‌های تصویری (Flashcards)
  • شرح بازی: تعدادی کارت تصویری که شامل تصاویر و کلمات مرتبط با آن‌ها هستنددر اختیار کودک قرار می گیرد، کودک باید کارت‌ها را به هم تطبیق دهد یا کلمه صحیح را با تصویر مرتبط کند.
  • هدف:انتظار میرود که این بازی باعث تقویت حافظه بصری، بهبود توانایی تطبیق کلمات با تصاویر، و افزایش دامنه واژگان گردد.

۲. بازی‌های صوتی و شنیداری (Auditory and Phonemic Awareness Games)

این بازی‌ها به کودک کمک می‌کنند تا توانایی‌های شنیداری و آگاهی واجی (Phonemic Awareness) خود را تقویت کند، که برای یادگیری خواندن بسیار مهم است.

• بازی “صدای کلمات را تشخیص بده“
  • شرح بازی: کودک باید کلمات مختلفی را که در بخش گفتادردمانی در این راستا بکار برده می شود را بشنود و صدای حروف در ابتدا، وسط یا انتهای کلمه را تشخیص دهد. برای مثال، تعیین کند که کدام کلمه با صدای “م” شروع می‌شود.
  • هدف: این بازی باعث بهبود آگاهی واجی، تقویت توانایی تشخیص صداها در کلمات می گردد.
• بازی “قافیه‌سازی“
  • شرح بازی: کودک باید کلمات قافیه‌دار را پیدا کند یا خود قافیه‌سازی کند. برای مثال، بگویید “گربه” و از کودک بخواهید کلماتی که با آن قافیه دارند مانند “گریه” را بگوید.
  • هدف: هدف از ایتن بازی تقویت توانایی شنوایی و آگاهی واجی، بهبود مهارت‌های زبان‌شناختی کودک است.
• بازی‌های داستان صوتی
  • شرح بازی: بازی درمانگر یا گفتاردرمانگر تلاش می کند تا کودک با گوش دادن به داستان‌های صوتی و سپس پاسخ به سوالات مربوط به داستان یا بازگو کردن داستان به زبان خودمهارت های کلامی خود را افزایش دهد. این بازی می‌تواند با استفاده از کتاب‌های صوتی یا نرم‌افزارهای مخصوص داستان‌های صوتی انجام شود.
  • هدف: قصد از این بازی بهبود درک مطلب شنیداری، تقویت مهارت‌های بازگو کردن و بیان شفاهی است.

۳. بازی‌های تطبیقی رایانه‌ای (Adaptive Computer Games)

با پیشرفت و گسترش تکنولوژی امکانات بیشتری برای آموزش و درمان کودکان فراهم گردیده است. بازی‌های رایانه‌ای تطبیقی طراحی شده‌اند تا مهارت‌های خاصی را تقویت کنند و معمولاً به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده‌اند که به سطوح مختلف توانایی کودک پاسخ دهند.

• بازی‌های آموزشی نرم‌افزارهای مخصوص دیسلکسی
  • شرح بازی: نرم‌افزارهای آموزشی مانند “Lexia,” “Nessy Learning,” و “Reading Eggs” که بازی‌ها و فعالیت‌های تعاملی برای تقویت مهارت‌های خواندن، تشخیص واژگان، و درک مطلب ارائه می‌دهند.این نرم افزارها توسط کارشناسان کاردرمانی و گفتار درمانی بکار برده می شوند و استفاده از انها به والدین کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری نیز آموزش داده می شود.
  • هدف: آنچه که از بکار گیری این روش انتظار می رود ارائه تمرین‌های تعاملی و جذاب برای تقویت مهارت‌های خواندن و افزایش اعتماد به نفس کودک در خواندن است.
• بازی‌های شناختی آنلاین
  • شرح بازی: برخی از بازی‌های آنلاین مانند “Lumosity” یا “CogniFit”، تمریناتی برای تقویت حافظه کاری، تمرکز، و توجه ارائه می‌دهند که در این روش از انها استفاده می شود.
  • هدف: بهبود توانایی‌های شناختی کلی که به یادگیری و خواندن کمک می‌کنند.

۴. بازی‌های تمرینی تقویت حافظه و تمرکز (Memory and Concentration Games)

این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا حافظه کاری و تمرکز خود را تقویت کنند، که برای بهبود مهارت‌های خواندن ضروری است.چند مورد از این بازی ها عبارتند از:

• بازی “کارت حافظه” (Memory Card Game)
  • شرح بازی: ئرمانگر کارت‌های دو طرفه که تصاویر یا کلمات مشابه دارند را در اختیار کودک قرار می دهد و کودک باید کارت‌های مشابه را پیدا کند و به خاطر بسپاردو به پرسش های راجع به انها پاسخ دهد.
  • هدف: قصد از این بازی ها تقویت حافظه کاری، افزایش توانایی تشخیص الگوها و تمایز بین حروف و کلماتدر کودک است.

• بازی “برو جستجو کن“
  • شرح بازی: بازی‌ای که کودک باید در یک زمان محدودی که کاردرمانگریا یکی از والدین تعیین می کند، اشیاء یا کلمات خاصی را در یک متن یا تصویر پیدا کند.
  • هدف: از این بازی برای تقویت تمرکز و توجه، افزایش سرعت پردازش اطلاعات بهره برده می شود.

۵. بازی‌های دستی و حرکتی (Motor Skills Games)

این بازی‌ها به بهبود هماهنگی دست و چشم و مهارت‌های حرکتی ظریف کمک می‌کنند، که برای نوشتن و تشخیص حروف و کلمات مهم است،بازی هایی همچون :

• بازی “نقاشی با انگشتان“
  • شرح بازی: بازیدرمانگر به کودک آموطش میدهد تا از رنگ‌های انگشتی برای نوشتن حروف و کلمات بر روی کاغذ یا تابلواستفاده کند.
  • هدف: این بازی در راستای تقویت هماهنگی دست و چشم، افزایش تمرکز و توجه به جزئیات انجام می شود.
• بازی “ساخت کلمات با بلوک‌های حرفی“
  • شرح بازی: استفاده از بلوک‌های حروف برای ساختن کلمات و جملات ساده. کودک می‌تواند بلوک‌ها را بچیند و کلمات مختلف بسازد.
  • هدف: بهبود شناخت حروف و توانایی ترکیب آن‌ها به کلمات از هدف هایی است که در این بازی ها در نظر گرفته شده است.

۶. بازی‌های گروهی و اجتماعی (Group and Social Games)

این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های خواندن و اجتماعی خود را تقویت کنند و از بازی به عنوان یک ابزار آموزشی استفاده کنند.در این راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بازی “خواندن داستان گروهی“
  • شرح بازی: تحت نظارت درمانگر گروهی از کودکان یک داستان ساده را با هم می‌خوانند و هر کودک بخشی از داستان را با صدای بلند می‌خواند.
  • هدف: این بازی اثر خوبی روی بهبود مهارت‌های خواندن با صدای بلند، افزایش اعتماد به نفس و تمرین خواندن مشارکتی کودکان دارد.
• بازی “دست‌نوشته‌ها را بیابید“
  • شرح بازی: کودکان باید دست‌نوشته‌های خاصی را در محیط خانه یا مدرسه پیدا کنند و آن‌ها را بخوانند.
  • هدف: تلاش میشود تا در این بازی کودک تشویق به خواندن متون مختلف در محیط‌های واقعی گرد و توانایی تشخیص واژگان او بهبود یابد .همچنین باعث افزایش مهارت‌های خواندن کودک می گردد.

جمع بندی

بازی‌های مناسب برای کودکان دارای اختلال خواندن باید به گونه‌ای طراحی شوند که مهارت‌های مختلف زبانی، شناختی، حرکتی و اجتماعی آن‌ها را تقویت کنند. این بازی‌ها باید جذاب و تعاملی باشند تا انگیزه کودک برای یادگیری و تمرین مهارت‌های جدید افزایش یابد. همچنین، استفاده از تکنیک‌های چندحسی و بازی‌های آموزشی تعاملی می‌تواند به کودکان کمک کند تا در یادگیری خود پیشرفت کنند و از فرآیند یادگیری لذت ببرند. همکاری والدین، معلمان و کاردرمانگران در انتخاب و اجرای این بازی‌ها نقش بسیار مهمی در موفقیت این رویکردها دارد.

• معرفی بهترین برندهای تولیدکننده رنگ نمای ساختمان
• جادوی بازی در تقویت هوش نوزادان