معرفی چند اثر پیرامون شخصیت حضرت زینب (س)

معرفی چند اثر پیرامون شخصیت حضرت زینب (س)

در طول تاریخ هماره زنان بسیاری بوده‌اند که در عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی نقش مؤثری ایفا کرده‌اند. حضرت زینب (س) یکی از سرآمدترین و فداکارترین زنانی است که جهان به چشم خود دیده است. ایشان در دوران کودکی خود آموخت که چگونه با سختی‌ها و دشواری‌ها مواجه شود و در مقابل ستمگران و جباران سر تعظیم فرود نیاورد. مبارزه با ظلم و ستم آموزه‌ای بود که در تمام طول زندگی بر آن استوار بودند و اگر به زندگی پربرکت ایشان نگاهی بیندازیم، این موضوع را تصدیق خواهیم کرد.

شرط حضور همیشگی در کنار برادرش نشان از روحیه ایشان برای حضور همیشگی در عرصه‌های مبارزه با ظلم دارد. این حضور در انتها باعث درهم‌شکستن هیبت حاکمان اموی شد و به بیانی اعتبار آن‌ها در هم کوبیده شد. نقش‌آفرینی و حضور در میدان مبارزه نیازمند صفات مختلفی است که می‌توان با نگاه به زندگانی پر برکت حضرت زینب (س) به آن‌ها پی برد.

حضرت زینب کبری (س)، مسیر پرحادثه و دردناکی را که در طول زندگی به عنوان ” ام المصائب ” طی کرده است، از همان دوران کودکی خود با ارتحال پیامبر خدا (ص) و مادر خود حضرت فاطمه زهرا (س) و بعد ها با غم پدر و برادر تا عاشورا مصیبت هایی را متحمل شده که کمتر کسی توان استقامت آن را داشت و حقیقتا که اسوه صبر است.

در این مطلب بر آنیم تا با معرفی آثار و کتاب هایی پیرامون شخصیت حضرت زینب قدمی در شناخت و تعظیم این بانوی با عظمت جهان اسلام برداریم.

کتاب عقیله

اولین کتاب این فهرست، کتاب عقیله سرگذشت بانوی صبر و مقاومت، حضرت زینب (س) است که نویسنده تلاش کرده است در قالب یک اثر پژوهشی و البته با زبان روایت، بخش‌های مختلف زندگانی ایشان را در زمان حضور ۶ معصوم روایت کند. آنگونه که دکتر محمدحسین رجبی دوانی پژوهشگر تاریخ اسلام در مقدمه این کتاب نیز بر آن تاکید کرده، مولف کتاب در بیان فراز‌های مهم شخصیت حضرت زینب (س) چیزی را فروگذار نکرده و نقش آفرینی‌های ایشان در مقاطع گوناگون تاریخی را با قلمی شیوا برای خوانندگان بازگو کرده است. این اثر در هجدهمین دوره کتاب سال استان خراسان رضوی نیز توانسته بود جایزه کتاب سال استانی را به خود اختصاص دهد و در پانزدهمین دوره جایزه جلال، توانست در بخش «مستندنگاری» به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شود.

کتاب عقیله خطاب به حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) است، گویی خواننده خود را در محضر آن بانوی عظیم الشان می بیند و می یابد و از سویی به عنوان ارادتمندی شیفته و واله و حیران و از سویی دیگر شگفت زده از این همه عظمت با سرور خویش سخن می گوید و در برابر این معجزه آفرینش سر تعظیم فرود می آورد.

کتاب عقیله نگاشته دکتر الهام امین است که در ۳۲۲ صفحه و در سال ۱۴۰۱ توسط انتشارات به نشر راهی بازار نشر شده است.

و این‌گونه است زینب (س)

دومین کتاب از این فهرست، کتاب و این‌گونه است زینب (س) است، کتابی به قلم سیدنورالدین جزایری که محمود سوری آن را بازنویسی کرده است. این کتاب که اسناد آن مورد تأیید علمای نجف است، به همت انتشارات کتاب جمکران به چاپ رسیده است. آیت‌الله جزایری در این کتاب تلاش کرده‌اند با ذکر چهل ویژگی از ویژگی‌های حضرت زینب (س) شخصیت والای ایشان را به جهانیان معرفی کنند. مخاطبان در این کتاب با نسخه بازنویسی‌شده خاصائص الزینبیه مواجه خواهند شد؛ چرا که در این کتاب تلاش شده است با حفظ اصالت متن، ادبیات آن بروز شود و منابع به‌صورتی دقیق‌تر ارجاع داده شود.

زینت عارفان

کتاب بعدی کتاب زینت عارفان به قلم محمدجواد رودگر است که انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است، نویسنده در این کتاب با استفاده فراوان از احادیث و روایات و نیز با نگاه به زندگانی حضرت زینب (س) با رهیافت و رویکردی عرفانی تلاش می‌کند شرحی معنوی از دوره‌های مختلف زندگی ایشان ارائه دهد. ایشان پس از توضیح ضرورت زینب‌شناسی و نسبت بین عرفان، زن و حضرت زینب (س) در فصل اول به دوره اولیه زندگی حضرت زینب (س) یعنی تولد تا ازدواج می‌پردازد.

هم ‌رأیی و همراهی با امام حسین (ع) موضوعی است که در فصل دوم با شرح نقش حضرت زینب (س) در حماسه عاشورا توضیح داده شده است. ارزیابی ابعاد شخصیت علمی، معنوی و سیاسی حضرت زینب (س) موضوع فصل سوم و ویژگی‌های عرفان ایشان موضوع فصل چهارم کتاب است. شرح مقامات عرفانی حضرت زینب (س) و ارزیابی عرفان در کلام و کردار ایشان موضوع فصل‌های پنجم و ششم کتاب است.

بانوی کربلا، حضرت زینب علیهاالسلام

کتاب بانوی کربلا، حضرت زینب علیهاالسلام کتابی به قلم عایشه بنت‌الشاطی است که سیدباقر خسروشاهی آن را جمع‌آوری و سیدرضا صدر ترجمه کرده است. کتاب روایتی داستان‌گونه از زندگی پرفراز و نشیب حضرت زینب (س) را در ۱۷۶ صفحه ارائه می‌کند. نویسنده پس از اشاره به پدران و نیاکان حضرت زینب کبری (س) به شرح دوره‌های مختلف زندگی ایشان همت گمارده است تا الگویی مناسب را به مخاطبان معرفی کند.

این روایت از دوران اندوهناک کودکی ایشان که همراه با رحلت رسول خدا (ص) و شهادت حضرت زهرا (س) بود، آغاز می‌شود و تا شرح حضور ایشان در واقعه عاشورا و بعدازآن یعنی تلاش برای رسواساختن خاندان بنی‌امیه ادامه می‌یابد.

زینب (س)؛ فریاد فرمند

کتاب بعدی این فهرست اثر آنتوان بارا نویسنده و پژوهشگری مسیحی اهل کشور سوریه است. از او چند کتاب با موضوع اهل‌بیت علیهم‌السلام به چاپ رسیده است. یکی از کتاب‌های ایشان به زندگانی حضرت زینب (س) می‌پردازد. به باور او استمرار اسلام وابسته به قیام امام حسین (ع) بوده و بقای قیام ایشان در گرو نقش‌آفرینی و سخنان حضرت زینب (س) قرار گرفته بود.

کتاب زینب (س)؛ فریاد فرمند عنوان کتابی است که آنتوان بارا درباره حضرت زینب (س) نوشته است این کتاب که حاصل بیش از یک دهه تلاش نویسنده است؛ غلام‌حسین انصاری آن را ترجمه و نشر بین‌الملل، چاپ کرده است. کتاب از شش فصل تشکیل شده است. «آماج مصائب» عنوان اولین فصل است که به مناجات و مصائب زندگانی حضرت زینب (س) اشاره دارد. فصل‌های دوم و سوم با عناوین «عروس شهادت» و «بانوی قهرمان کربلا» عهده‌دار گزارشی از ویژگی‌های شخصیتی حضرت زینب (س) هستند.

«فریادی که انقلابی را کامل کرد» عنوان فصل چهارم است که در آن به خطبه‌های حضرت زینب (س) اشاره شده است. «بانوی قدس» عنوان پنجمین فصل کتاب است که به بازگشت ایشان به مدینه توجه دارد. فصل پایانی نیز با «حماسه پیروزی» به نقش سخنان حضرت زینب (س) در فروپاشی پرداخته است.

بانوی آفتاب

کتاب «بانوی آفتاب» عنوان کتابی به قلم مرضیه محمدزاده است که انتشارات دلیل ما آن را روانه بازار نشر کرده است. کتاب دارای دو فصل است؛ نویسنده در فصل اول زندگی حضرت زینب (س) را از بدو تولد تا شهادت امام حسین (ع) ارزیابی می‌کند. او در این بخش به ابعاد مختلف زندگانی حضرت زینب (س) از جمله مواضع و رفتار‌های ایشان در دوران خلافت و… پرداخته است.

در فصل دوم به دوران اسارت تا وفات اشاره شده است. در این بخش نیز به موضوعات متنوعی از زمانه و زندگی حضرت زینب (س) مانند وقایع عصر عاشورا، همراهی با کاروان شهدا، نقش ایشان در کوفه و شام، نقش ایشان در بازگشت به مدینه و قیام‌های بعد از عاشورا و… توجه شده است.